مقدمه: فقدان یکی از شاخه های شریان ریوی، یک ناهنجاری مادرزادی غیر شایع است که در غالب این بیماران نقایص قلبی همراه وجود دارد و تشخیص زودرس و مداخله جراحی در این بیماران موجب رشد طبیعی شریان ریوی و جلوگیری از افزایش غیر قابل برگشت فشار شریان ریوی می شود. روش کار: این مطالعه توصیفی مقطعی بر 18 بیمار مبتلا به فقدان یک شاخه شریان ریوی در بیمارستان امام رضا (ع) طی سالهای 1380 تا 1385 انجام شد. یافته های شرح حال، معاینه فیزیکی، رادیوگرافی قفسه صدری، کاتتریسم و آنژیوگرافی بیماران ثبت شد و داده های حاصله با استفاده از روشهای آماری به صورت توصیفی مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه توسط کمیتیه اخلاق پزشکی مورد تایید قرار گرفت. نتایج: از مجموع 18 بیمار 13 بیمار (72.2%) مذکر بودند. متوسط سنی بیماران در زمان تشخیص 10.8±11.8 سال بود (محدوده 38-1 سال). تمام بیماران بجز یکی، ناهنجاری قلبی همراه داشتند که غالبا از انواع پیچیده بود و تترالوژی فالو شایعترین نقص قلبی همراه بود (7 مورد). در 77.8% موارد شاخه چپ شریان ریوی تشکیل نشده بود. در تمام موارد در رادیوگرافی قفسه صدری، انحراف قلب و مدیاستن به طرف شاخه مفقوده مشهود بود. نتیجه گیری: از آنجا که تشخیص زودرس و مداخله جراحی به موقع منجر به رشد طبیعی شریان ریوی، جلوگیری از تشکیل عروق جانبی و افزایش غیر قابل برگشت فشار شریان ریوی می شود لذا داشتن ظن بالینی و توجه به این نقص به ویژه در شیرخواران با سایر ناهنجاریهای قلبی امری قابل توجه می باشد.

یکی از رایج ترین اقدامات درمانی در بیماران مبتلا به آترزی شریان ریوی عمل شنت می باشد. با توجه به اختلاف نظر محققین در مورد اثرات شنت در رشد شاخه های شریان ریوی، این مطالعه به منظور بررسی نتایج اثرات شنت در افزایش شاخص های شریان ریوی در بیماران مبتلا به آترزی شریان ریوی همراه با نقص دیواره بین بطنی انجام شده است. برای انجام این مطالعه 19 بیمار با آترزی شریان ریوی همراه با نقص دیواره بین بطنی که تحت عمل جراحی شنت قرار گرفته و قبل و بعد از شنت آنژیوگرافی شده بودند، انتخاب شدند. یافته های مربوط به شاخص های شریان ریوی قبل و بعد از شنت و در گروه های مختلف از نظر قطر شنت و مدت زمان پیگیری توسط آزمون های ویلکوکسون و کروسکال والیس مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. P<0.05 معنی در نظر گرفته شد. میانگین سنی بیماران در موقع عمل جراحی 3.6 ±5 سال بود. در 10 بیمار (53%) شنت گورتکس چپ، در 8 مورد (42.2%) شنت راست و در یک مورد (5.3%) شنت مرکزی انجام شده بود. میانگین شاخص ناکاتا از 310.48 به 351.33 میلی متر مربع (p=0.08) و میانگین شاخص مک گان از 1.45 به  (p=0.23) 1.56افزایش یافت. شاخص مک گان در شنت راست و به خصوص در سال های اول بعد از عمل شنت افزایش معنی دار داشت (p=0.01). شاخص های شریان ریوی در شنت های با قطر متفاوت تغییر معنی داری پیدا نکردند. تنگی شدید در محل شنت تنها در یک مورد مشاهده شد. با توجه به این مشاهدات می توان گفت که عمل شنت اقدام جراحی تسکینی مناسبی در بیماران مبتلا به آترزی شریان ریوی می باشد که گرچه در بیماران بالای 2 سال تغییرات معنی داری در افزایش شاخص های شریان ریوی ایجاد نمی نماید ولی کیفیت زندگی بیمار را بهبود می بخشد و ممکن است با رشد نسبی شاخه های شریان ریوی بیمار را آماده ترمیم کامل جراحی در سال های بعد بنماید. در ضمن عوارض مهم شنت در مواردی که عمل جراحی بعد از 2 سالگی انجام شده باشد، کمتر دیده می شود.

با توجه به اهمیت تعیین فشار شریان ریوی در اداره بالینی، تعیین پیش آگهی و تصمیم گیری برای اعمال جراحی در بیماریهای مادرزادی قلب و همچنین نقش اکو- داپلر بعنوان روشی قابل اعتماد در تعیین فشار شریان ریوی، این پژوهش به مقایسه حساسیت و ویژگی دو روش اکو- داپلر نارسایی تری کوسپید(TR)  و داپلر شریان ریوی(Accleration Time)  می پردازد مطالعه بر روی 40 بیمار که نیاز به کاتتریسم راست قلبی داشتند صورت گرفت. قبل از انجام کاتتریسم ارزیابی اکو- داپلر انجام شد و در بیماران باTR قابل اندازه گیری.ACT شریان ریوی نیز اندازه گیری شد و سپس فشار شریان ریوی با هر دو روش محاسبه گردید. در روشTR جهت تخمین پرفشاری خفیف تا متوسط شریان ریوی حساسیت 88% و ویژگی 86% و در تخمین پرفشاری شدید شریان ریوی حساسیت 100% و ویژگی 90% و در تخمین پرفشاری شرین ریوی به طور کلی حساسیت 91% و ویژگی 83% تعیین گردید اما در روشACT  حساسیت 81% و ویژگی 85% در تخمین پرفشاری خفیف تا متوسط شریان ریوی و حساسیت 100% و ویژگی 93% در تخمین پرفشاری شدید و حساسیت 79% و ویژگی 71% در تخمین پرفشاری شریان ریوی به طور کلی تعیین گردید.در آزمون اختلاف نسبتها اختلاف معنی داری بین دو روش مذکور در تخمین پرفشاری شریان ریوی وجود نداشت لذا با توجه به نتایج این پژوهش می توان در مواردی که اندازه گیریTR  مقدور نباشد از روشACT  بعنوان روش جایگزین استفاده نمود.

زمینه و هدف: فشار شریان ریه در 1951 اولین بار با فشار شریان ریوی اولیه معرفی شد. مطالعات متعددی روی پایه ژنتیک آن و ارتباط فامیلی آن بحث کرده اند و با توجه به اهمیت آن ما نیز در این مطالعه به بررسی شیوع فشار شریان ریه در فامیل درجه یک افراد مبتلا پرداختیم. روش کار: طی این پژوهش، 51 نفر از اعضای درجه اول شامل پدر، مادر، برادر، خواهر و فرزند بیماران مبتلا به فشار خون ریوی اولیه وارد مطالعه شدند. اکوکاردیوگرافی و تست ورزش انجام شد و نتایج فشارریه قبل و بعد از تست ورزش مقایسه شد. یافته ها: این مطالعه پیرامون 27 نفر از شرکت کنندگان که 17 نفر خانم و 10 نفر مرد در سه گروه صورت گرفت. طی مطالعه ما بر اساس پارامترهای PAP قبل از تست ورزش 22 نفر (81/5%) از افراد شرکت کننده نرمال و 5 نفر (18/5%) در گروه حدواسط قرار داشتند. بعد از انجام تست ورزش 15 (55/5%) در گروه نرمال، 9 نفر (33/3%) در گروه حد واسط و 3 نفر (11/1%) مبتلا به فشار خون ریوی بودند. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود که افراد خانواده بیماران مبتلا به هایپرتنشن ریوی جز گروه با ریسک بالا برای این بیماری تلقی شده و نیاز به ارزیابی و غربال گری از نظر ابتلا به هایپرتنشن ریوی دارند.

آنوریسم شریان ریوی عارضه ای از تنگی دریچه پولمونر است که در موارد خاص ممکن است با توده های مدیاستینال یا ریوی اشتباه شود و در موارد شدید، بیمار را در معرض پارگی آنوریسم و تهدید حیات قرار دهد. در این مقاله یک مورد آنوریسم شریان ریوی در یک مرد 40 ساله که با سرفه خشک، خشونت صدا و تنگی نفس فعالیتی مراجعه نموده بود، گزارش شده است. بررسی های تکمیلی توسط رادیوگرافی قفسه صدری، اکوکاردیوگرافی، سی تی اسکن و کاتتریسم و آنژیوگرافی وجود آنوریسم کاملا بزرگ تنه اصلی شریان ریوی و شاخه چپ شریان ریوی ثانوی به تنگی دریچه پولمونر را تایید نمود و بیمار متعاقبا تحت عمل جراحی اصلاحی تنگی دریچه و آنوریسم شریان ریوی قرار گرفت. تا یک سال بعد از عمل، پیگیری صورت گرفت و بیمار کاملا بهبود یافته بود.

مقدمه: اکوکاردیوگرافی داپلر یک روش مفید و پذیرفته شده در ارزیابی افزایش فشار شریان ریوی می باشد.مواد و روشها: 46 بیمار دارای نارسایی تریکوسپید و فلوی پولمونر واضح در اکوکاردیوگرافی انتخاب شدند. فشارهای سیستولیک و متوسط شریان ریوی در هر بیمار با اضافه کردن 10 میلی متر جیوه به گرادیان فشار نارسایی تریکوسپید، اندازه گیری شدند. در تحلیل رگرسیون بین فشارهای شریان ریوی به دست آمده و وACT  (زمان شتاب شریان ریوی) یک رابطه نسبتا خوب ولی منفی بین آنها به دست آمد بهترین همبستگی بین لگاریتم فشار متوسط شریان ریوی و برقرار ACT (r=0.69) بعد از آن به ترتیب برای لگاریتم فشار سیستولیک (r=-0.67)، فشار متوسط (r=0.64) و فشار سیستولیک شریان ریوی (r=0.62) بود.نهایتا با استفاده از معیارهای فشار سیستولیک بیش از 60 میلی متر جیوه و فشار متوسط بیش از 40 میلی متر جیوه برای تشخیص افزایش شدید فشار شریان ریوی حساسیت و ویژگی مقادیر مختلف ACT برای پیش بینی این معیارها ارزیابی شد.نتیجه: روش ACT42 نمی تواند برای اندازه گیری دقیق فشار شریان ریوی به کار رود ولی در بیمارانی که یک سیگنال داپلر TR واضح ندارند مفید است. نهایتا مشخص شد که شریان ACT کمتر از ms می تواند یک علامت صد درصد اختصاصی برای افزایش فشار ریوی باشد.

هیپرتانسیون اولیه شریان ریوی عبارت است از بالا بودن فشار شریان ریوی بدون علت قابل توجیه و در واقع تشخیص بیماری بر اساس رد سایر علل هیپرتانسیون ریوی می باشد. بیماریهای انسداد وریدی ریوی که باعث هیپرتانسیون ریوی می شود، حتی اگر علتی برای آن یافت نشود هیپرتانسیون اولیه شریان ریوی تلقی نمی گردد. این بیماری یک انسیدانس دو در میلیون دارد و در کودکان زیر 15 سال نادر است. انسیدانس آن قبل از بلوغ در هر دو جنس برابر است ولی پس از بلوغ نسبت مذکر به مونث یک به دو یا یک به چهار است. هیپرتانسیون اولیه شریان ریوی در هر سنی حتی در شیرخواران کمتر از 6 ماه گزارش شده است. لیکن اکثریت بیماران را بالغین جوان 35-15 سال تشکیل می دهند، موارد فامیلیال هم گزارش شده است. این مقاله مروری کوتاه بر سه مورد گزارش شده در کودکان است و از این نظر که در کودکان بسیار نادر است اهمیت دارد. بیمار اول دختر هشت ساله ای است که سابقه سنکوپ، شوک و برادی کاردی ارجاع داده شده است و تحت عملیات احیای موفق قرار گرفته است. بیمار دوم پسر 11.5 ساله است که با تنگی نفس کوششی ارجاع داده شده و بیمار سوم دختر 9 ساله است که با ادم اطراف چشم ها و تنگی نفس کوششی در بیمارستان پذیرش داده شده است. از این سه بیمار الکتروکاردیوگرافی، اکوکاردیوگرافی، کاتتریسم و آنژیوگرافی به عمل آمد و تشخیص نهائی هیپرتانسیون اولیه ریوی داده شد.

مقدمه: هیپرتانسیون شریان ریوی موقعی است که فشار سیستولیک شریان ریوی بیش از  30mmHgو یا فشار متوسط آن بیش از 20mmHg  باشد. بیماری قلبی یا ریوی هر دو می توانند در ایجاد آن نقش موثری داشته باشند. این عارضه می تواند در نتیجه افزایش فشار وریدهای ریوی، انقباض بستر شریانی یا افزایش گردش خون شریانی ریه ایجاد شود. در این مطالعه عوامل اتیولوژیک متعدد در ایجاد آن مورد بررسی قرار می گیرد. روشها: این بررسی یک مطالعه توصیفی ـ تحلیلی آینده نگر می باشد که به مدت دو سال از 81-1379 در مرکز پزشکی نور به عمل آمده، تعداد بیماران مبتلا به هیپرتانسیون شریان ریوی 112 مورد بوده که 74 نفر مرد و 38 نفر زن بوده اند. سن بیماران بین 78-18 سال با میانگین سنی 48±2.2 سال بوده، فشار شریان ریوی بیماران توسط اکوداپلر از روی نارسایی دریچه تریکوسپید اندازه گیری شد. نتایج: از 112 بیمار مبتلا به هیپرتانسیون شریان ریوی، پنجاه و پنج مورد (49.1%) مبتلا به بیماریهای انسدادی مزمن ریه (COPD) بوده اند. دو مورد توبرکولوز مزمن پیشرفته، سه مورد کارگر معادن زغال سنگ. یک مورد فیبروز ایدیوپاتیک ریه و پنج مورد کاهش تهویه آلوئولی داشتند. از ضایعات مادرزادی قلب چهار مورد ASD، یک مورد VSD و یک مورد PDA بوده است. از بین بیماریهای دریچه ای، هیجده مورد ضایعه دریچه میترال وجود داشته که به هیپرتانسیون خفیف تا شدید ریوی مبتلا بوده اند. اختلال عملکرد بطن چپ در بیست و یک مورد از بیماران دیده شد که تمامی آنها هیپرتانسیون خفیف شریان ریوی داشتند. یک مورد از بیماران پس از رد سایر علل به عنوان هیپرتانسیون اولیه شریان ریوی شناخته شد. بحث: بعضی از عوامل اتیولوژیک هیپرتانسیون شریان ریوی پیش آگهی بسیار بدی دارند ولی اغلب اوقات با عوامل قابل پیشگیری و درمان مواجه می شویم که در این مطالعه 49.1%از بیماران را مبتلایان به COPD تشکیل داده بودند. ضایعات طرف چپ قلب مثل تنگی دریچه میترال با عمل جراحی یا بالون قابل اصلاح می باشد و سبب افزایش سطح دریچه و از بین رفتن مقاومت ریوی می گردد. شنتهای چپ به راست نیز چنانچه در مراحل اولیه هیپرتانسیون ریوی باشند با عمل جراحی قابل اصلاح هستند.

سابقه و هدف: رزکسیون وسیع ریه یکی از روش های جراحی می باشد که به دلیل اثرات مهم فیزیولوژیک و همودینامیکی که بر روی قلب راست دارد، اخیرا مورد مطالعه قرار گرفته است. این مطالعه قصد دارد که اثرات این روش جراحی را بر مهمترین شاخص اکوکاریوگرافی قلب راست یعنی فشار شریان ریوی (PAP) بررسی کند.مواد و روش ها: 29 بیمار بطور متوالی در عرض 2 سال مورد بررسی قرار گرفتند. هر بیمار تحت اکوکاردیو گرافی ترانس توراسیک، قبل از عمل قرار گرفت و اکوکاردیوگرافی بعدی در عرض 1 هفته پس از جراحی به عمل آمد. متغیرهای زمینه ای (سن و جنس) و شاخص های اکوکاردیوگرافی شامل Ejection Fraction (EF) برای عملکرد کلی قلب چپ و PAP ثبت شد.انالیز داده ها بعد از مرور توزیع آنها توسط Paired-t-test و تست Wilcoxon signed ranks بعمل آمد. یافته ها: در این مطالعه 18 مرد و 11زن با میانگین سنی 21±52 سال وجود داشتند. میانگین و انحراف معیار EF و PAP قبل از عمل جراحی به ترتیب 3.9±57.1 و9.9 ±26.8 بود. بعد از عمل جراحی، هیچ تغییر مهم و معنی داری در EF (1≤P) مشاهده نشد اما تغییر PAP به میزان11.3±29.7 (P<0/086) گزارش گردید.نتیجه گیری و پیشنهادات: نتایج نشان داد که بستر عروقی ریوی کاهش یافته بعد از لوبکتومی و پنومونکتومی هیچ تاثیری بر EF قلب چپ نگذاشت در صورتیکه شاخص قلب راست (PAP) کمی افزایش یافت، اگر چه از لحاظ آماری معنی داری نبود. بنابراین می توان اینگونه نتیجه گیری کرد که رزکسیون وسیع ریه بر شاخص های قلبی و PAP تاثیر معنی داری نمی گذارد. مطالعات آینده بر روی تعداد بیشتری از بیماران همراه با پیگیری های طولانی تر این موضوع را روشن خواهد کرد.  

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.